“All children are artists. The problem is how to remain an artist once he grows up.” Deze quote van Pablo Picasso blijft het hele bezoek aan de tentoonstelling Labour of Love van Wim Delvoye (Wervik, 1965) door mijn hoofd spoken. Het is de eerste solotentoonstelling van de Belgische kunstenaar op Nederlands grondgebied en het Noordbrabants Museum in Den Bosch laat je nog tot het einde van januari kennismaken met een oeuvre dat varieert van speels-absurdistisch tot erotisch-provocatief.
Wie naar de website van Wim Delvoye surft, beseft meteen dat het kind de man nooit echt verlaten heeft. Zijn aanwezigheid in cyberspace is een ludieke knipoog naar SimCity met zijn eigen versie, WimCity. De tentoonstelling in Den Bosch biedt, net zoals WimCity, een prachtige staalkaart van wat de kunstenaar de laatste decennia gerealiseerd heeft. Van getatoeëerde varkens, barokke kiepwagens en verwrongen Christusbeelden tot foto’s van zijn Cloaca, zijn persoonlijke strontmachine, ze passeren allemaal de revue.
Van gestileerde koffers en verwrongen rococo-beelden…
De kracht van Delvoye is dat hij moeiteloos alledaagse voorwerpen de kunstwereld binnensmokkelt. Autobanden, reiskoffers en strijkplanken combineert hij met kostbare materialen of religieuze voorstellingen, een mix die je als toeschouwer meer dan eens laat stilstaan bij de verwarrende combinatie ervan. De truckbanden blijken bij nader onderzoek minutieus bewerkt te zijn met florale versieringen en de carrosserie van de Ferrari Testarossa werd door Iraanse ambachtslieden voorzien van motieven uit de Perzische kunst. Delvoye is een kosmopoliet en dan mag ook de reiskoffer niet ontbreken, die net zoals de banden en de wagen met intricate versieringen getooid werd.
De tentoonstelling heeft een groot instagramgehalte. Elk werk hengelt opnieuw naar de aandacht van de lens waardoor je soms de kritische blik van en op Delvoye dreigt te vergeten. Het katholicisme speelt een belangrijke rol in deze tentoonstelling en de kunstenaar aarzelt niet om er (letterlijk) een eigen draai aan te geven. Kruisbeelden worden verwrongen en tollen om hun eigen as. De werveling is bij momenten zo sterk dat het beeld van de gekruisigde Christus dreigt te verdwijnen. Alleen een spijker door een verwrongen voet herinnert aan de oorspronkelijke doodstrijd. Eenzelfde schwung, maar dan minder macaber, vind je ook terug in de werken waarbij de kunstenaar zich baseert op beeldhouwkunst uit de late zeventiende en vroege achttiende eeuw. De zwierigheid van deze rococobeelden inspireerde Delvoye om ermee aan de slag te gaan. Hij laat voor zijn Twisted Figures geavanceerde beeldbewerkingstechnieken los op klassieke sculpturen, waardoor hij een beweging bereikt waarvan de rococo-beeldhouwers alleen maar konden dromen. Iconoclasme of speelse knipoog? De toeschouwer beslist.
… tot getatoeëerde varkens en meeëters
Even controversieel waren op het einde van de vorige eeuw de getatoeëerde varkens die Delvoye exposeerde. Voor sommigen een vorm van dierenmishandeling die onmiddellijke actie vereiste. De kunstenaar verklaarde echter dat een veearts het proces begeleidde en dat de varkens onder narcose getatoeëerd werden. Bovendien zouden de huiden pas na de natuurlijke dood van het dier als kunstwerk getoond worden.
Vanuit een hoek in een van de vijf tentoonstellingsruimtes lokt een Loreleistem de bezoekers. De film voert je mee naar wat op het eerste zicht een idyllisch landschap overgoten met sluimerende kleuren. Kleine wormpjes komen uit het landschap tevoorschijn tot je beseft dat … je naar een film zit te kijken waarin je in close-up meemaakt hoe meeëters verwijderd worden. De kunstenaar kan zich tevreden op de borst kloppen dat het shockeffect bereikt is, maar of het echt meer is dan een gimmick laat ik over aan anderen.
Ook de Cloaca is aanwezig. Ik herinner me nog hoe ik in het Antwerpse Muhka, dat toen nog een -u mocht dragen in zijn naam, de strontmachine haar werk deed en de ganse ruimte vulde met een weeë geur, hoe mensen boden op de uitwerpselen die de machine dagelijks ontlastte en waarmee Delvoye in de voetsporen van Manzoni uitwerpselen in waardevolle artefacten veranderde. Deze scatologische obsessie is ook terug te vinden in de tegelvloer die bij nader onderzoek drollen bevat en zijn Anal kisses op briefpapier van verschillende hotels waar de kunstenaar ooit verbleef. Herkenbaar maar niet langer verrassend.
Over het oeuvre van Wim Delvoye en de man zelf is al heel veel geschreven. You love him or you hate him. Controversieel is een term die wellicht meer dan eens zal vallen tijdens een exposé over deze kunstenaar, maar tegelijk is hij er ook in geslaagd om zijn innerlijke kind te bewaren. In Den Bosch zie je niet alleen het verwonderde kind, maar ook de volwassen kunstenaar die schoonheid vanuit een onverwachte hoek op de wereld loslaat.
De tentoonstelling Labour of Love loopt nog tot en met 29 januari in het Noordbrabants Museum. Klik hier voor alle info!
Dit artikel verscheen reeds eerder in TheArtCouch.
Kunstflaneur.be 