Brussel was toen nog een bruisende stad. Neen, Brussel is nog steeds een bruisende stad. Binnen kijken in de verschillende brasseries en restaurantjes rond de Dansaertstraat levert meestal hetzelfde beeld op. Blauwe kostuums achter de trotse bierselectie van Broeksele. Hun koppen bij momenten even rood als de faro voor hun neus. Voor enkele uren worden de Ensoriaanse maskers van de dag opgeborgen en genieten ze van het moment malgré soi..
Mijn Brussel, ‘k zit in je binnenzak
een warme jas
je binnenstad
die mij omarmt
en verwarmt als vroeger
toen ik verdwaald en lusteloos
jouw geborgenheid verkoos
al zijn mijn dromen
nu wat droever
Hier kende ik mijn eerste lief
mijn eerste droom
eerste verdriet
hier kerfde ik haar naam nog
in jouw bomen
hier had ik vrienden
liep ik school
en raakte ook nog op de dool
hier voelde ik me vaak verloren
Johan Verminnens ode aan de hoofdstad heeft jarenlang op mijn iPod gestaan. Toen werd hij vervangen door spotify om vervolgens in de overdaad van muziek te verdwijnen. Nochtans heb ik zelden een liefdesverklaring gehoord die zo diep uit het hart komt. Wellicht denken de daklozen op het Sint-Katelijneplein er anders over. Met trage ogen observeren ze de voorbijrazende wereld. Hun blikken troebel, blikken in hun eelten handen.
Een jonge dakloze wandelt het plein op. Hij zet zich op een bank. Traag, of zou ik het beheerst mogen noemen? Zijn schouders zijn nog niet naar beneden gegroeid. Fier vechten ze nog tegen de toekomst, gesteund door een recent en beter verleden. In deze urban jungle brengt hij – als een eigen versie van Alexander Supertramp – het eerste half uur door in het gezelschap van een boek. Ik vraag me af wat hij leest. On the road? Howl? Post office? Wie weet is het een stationsromannetje. En de liefde bloeide. Tijden van hartstocht. Tango in de brousse. Of iets anders dat uit de pen van Konsalik of Judith Krantz gekropen kon zijn.
Heb je ooit op je handen gepist voor de penicilline? Dergelijke zin meen ik gelezen te hebben in Dubbelspel om Dunja, mijn eerste boek voor volwassenen. Ik was 12 jaar. Het boek, een kroonboek van de toenmalige boek en plaat-boekenclub. Over de liefde van twee mannen voor een beeldschone vrouw. Over Russen die Amerikanen waren en Amerikanen die Russen werden in eindeloze steppen en taiga’s. Ik herinner me hoe een spelletje Russische roulette uit de hand liep en op het einde van het boek het slachtoffer met blinde ogen over de steppe staart met op de achtergrond een nostalgische balalaikatraan.
Lara’s theme kreeg ik pas enkele jaren later te horen. Ik weet nu hoe nostalgie klinkt in een verlaten vlakte.
Het boek gaat weg. De zwerver trekt zijn sportschoenen uit en diept uit zijn mobiele huis een ander paar schoenen op. Warme schoenen voor een koude slaapplek. Het kerkportaal wordt wellicht zijn matras voor die nacht. Die nacht keek ik vanuit mijn bed naar een schilderij met sterrenhemel van Van Gogh. Ergens in Brussel keek iemand misschien naar dezelfde sterren: herkende hij ook Van Gogh of voelde hij alleen maar een koude nacht?
Kunstflaneur.be 