Op de hoek van de Keistraat, aan de ingang van het befaamde Schipperskwartier, trok de Math Artist Foundation (afgekort tot MAF) een tijd geleden de aandacht van de voorbijgangers met haar volledig geblindeerde ramen. Slechts een klein kijkgaatje, een duidelijke verwijzing naar de huizen verderop in de straat, bood inkijk. Nochtans was het duidelijk voor de (onschuldige) voorbijgangers: ceci n’est pas un peepshow. Tijd voor een gesprek met de bezielers van dit initiatief en met een van de kunstenaars, burleske action painter/burleske performance artist Anastasiya Varavina.
Ik ben iets te vroeg. Het voordeel van in Antwerpen te wonen is dat – eens je de files getrotseerd hebt- alles op wandelafstand is. Mijn gesprekspartner Alain Oosterlinck heeft minder geluk. Hij zal iets later zijn, verzekert burleske kunstenares Anastasiya Varavina me. Ze is zoals steeds uitgedost in haar traditioneel rood-zwarte plunje. Gelukkig heb ik haar al eerder gezien op foto, want anders zou ik me niet op mijn gemak gevoeld hebben bij de aanblik van deze knappe jongedame die me vastberaden tegemoet treedt. Enkele momenten later is MAF-medebezieler Oosterlinck ter plekke en terwijl de terrassen op het plein vollopen met toeristen die straks wellicht eens een kijkje gaan nemen naar de rode lichtjes, ontspint zich een pittig gesprek over een garage vol kunstenaars en Dita Von Teese, de godin van de burleske dans.
‘Je zag toch ook dat het logo van MAF in hetzelfde lettertype opgemaakt is als dat van het satirisch blad MAD’, begint Oosterlinck. Als grafisch ontwerper helpt hij de kunstenaars bij MAF hun website en communicatie in goede banen te leiden. Peter Wynen, samen met Geoffrey Oversteyns één van de twee andere bezielers van MAF, is een wiskundig genie. Zijn werk de voorspelling van de priemgetallen is dan ook prominent aanwezig tegen het plafond van de galerie. Het idee van een kunstenaarscollectief begon enkele jaren geleden in het ouderlijk huis van Wynen. In de garage vonden de eerste tentoonstellingen plaats. Hieraan kwam echter een einde toen besloten werd om het pand te renoveren. Uitwijken of stoppen was de boodschap.
‘Ik ken Peter (Wynen) al van die periode’, lacht Anastasiya. Haar accent doet vermoeden dat ze niet van Antwerpen of omstreken komt. ‘Dat klopt,’ beaamt ze, ‘achttien jaar geleden kwam ik samen met mijn moeder uit Odessa (Oekraïne).’ Sindsdien werd ze verliefd op deze stad, liep er academie en timmert er aan haar artistieke duocarrière. ‘Schilderen alleen is te rustig voor mij. Wellicht is het mijn Oekraïens bloed. Stilzitten is niets voor mij. Mijn werken moeten deze passie overdragen.’ Driften en ratio vormen de rode draad in het werk van Anastasiya. De andere draad is zwart. Deze oppositie vormt de kern van haar werk.
De tegenstelling tussen rood (passie) en zwart (destructie) vormt op zich nog eens een oppositie want passie kan niet alleen positief zijn, ze draagt eveneens een kiem van mogelijke destructie in zich. ‘Mijn optreden als performance artiest is volledig gebaseerd op deze tegenstelling. Zie je mijn nagels, zwart-rood, mijn kledij net hetzelfde. Zwarte lingerie vormt inderdaad een fel contrast met het felrode kleed. Ja, ik moet mensen er soms op wijzen dat er een groot verschil bestaat tussen de burleske kunstenares en mezelf. Gelukkig vormen ze een minderheid. Langs de andere kant is dit subtiel spel van aantrekking en verleiding sterk aanwezig in mijn kunst. Mijn favoriete werk is dan ook Woman and Snake. Ik denk niet dat het verdere uitleg behoeft.’ Ondertussen heeft Alain het gesprek met toekomstige exposanten afgerond en zet zich bij ons. Een pilsje in een waterglas maakt de kelen opnieuw vochtiger. ‘Geen champagne hier’, lacht Oosterlinck, ‘we zijn een VZW’. ‘Kunstenaars die willen aansluiten bij MAF betalen een jaarlijks lidgeld (180 euro) en krijgen zo de mogelijkheid om te exposeren in een van de twee locaties.
Anastasiya neemt opnieuw het woord. ‘Ik ben een culturele omnivoor. Ik kan mijn inspiratie overal uithalen. Van Kandinsky leerde ik het lijnenspel, Rothko bracht me de liefde voor kleurwerking. Picasso vind ik persoonlijk minder als kunstenaar, maar wat een persoonlijkheid. Iemand die zichzelf steeds opnieuw in vraag stelde en durfde nieuwe wegen in te slaan. En Marina Abramovic blijft natuurlijk ook een voorbeeld voor mij als performance kunstenaar. Mensen willen show. Schilderijen zijn tegenwoordig niet meer voldoende. Kopers willen een derde dimensie bij het werk dat ze zich aanschaffen. Ervaring wordt een onderdeel van het creatie- en aankoopproces. Vandaar ook mijn alter ego als burleske danseres. Versta me niet verkeerd, beaamt ze voor opnieuw, er is een wezenlijk verschil tussen beiden. Mijn recent werk ondergaat trouwens een kleurenmetamorfose. Blauw en groen mengen zich meer en meer tussen mijn geliefde rood-zwart. Deze kleuren zijn rustiger, water en natuur. ‘
De zon is inmiddels achter de Antwerpse gevels verdwenen en de warmte in de galerie neemt eindelijk een beetje af. Tijd voor de laatste vragen en dito glaasje bier. Je omschrijft je werk als expressief symbolisme. Hoe moet ik dat begrijpen? ‘Met expressie verwijs ik naar positieve en negatieve driften (rood en zwart in mensen: gevecht tussen rood en zwart én gevecht tussen ratio en instinct in mensen). Symbolisme is vrij duidelijk. er zijn symbolen in mijn schilderijen verwerkt, zodat de kijkers zelf aan de slag kunnen gaan om mijn kunstwerken te ontcijferen. Ik laat ruimte voor persoonlijke interpretatie.’ Hoe weet je dan wanneer je werk af is? Deze (innerlijke) strijd maakt het toch moeilijk om de finale penseelstreek aan te brengen? ‘Een kunstwerk is af, wanneer ik voel dat mijn innerlijke emotie correct op doek staat. Anders blijf ik verder werken. Soms lukt dit niet en dan laat ik het schilderij mij leiden. Dan accepteer ik de wil van het schilderij om zichzelf te worden. Soms wint de kunstenaar soms het werk. ‘
Ten slotte nog een laatste vraag: hoe zien jullie de toekomst? Anastasiya lacht, felrode lippenstift in contrast met donkere ogen. In oktober komt mijn idool Dita Von Teese naar Antwerpen. Ik wil verder groeien in mijn performance. Burleske dans is een kunstvorm waarin erotische verleiding de hoofdrol speelt. De synergie tussen dans en schilderen vormt voor mij de uitdaging om mijn energie en creativiteit te kanaliseren. Bedoeling van mijn kunst – burlesque performance act en toekomstige burlesque dans optredens als show girl – is mensen gelukkig maken met mijn verschillende kunst-en dansexpressies (duo carrière). Ik ben een dienaar van het volk. Ik probeer mensen een fijn esthetisch gevoel te geven, mensen te vermaken, te ontspannen, met mijn duocarrière. Voor Oosterlinck is het ook duidelijk. MAF moet een wereldwijd concept worden waarin kunstenaars kunnen groeien. Wars van enige discriminatie vormt MAF een professionele omgeving (en tegelijk een sociaal project) waarin kunstenaars met respect behandeld worden en waarbij kansen geboden worden om met hun werk bij het grotere publiek bekend te worden. Eerst Antwerpen, dan de wereld. De lat ligt hoogt, maar ook het enthousiasme.
Dit interview verscheen reeds eerder bij The Art Couch.
Kunstflaneur.be 