Er zijn kunstenaars die je vanaf het eerste moment weten te raken. Tot voor enkele maanden was het werk van de Deens-Ijslandse lichtkunstenaar Olafur Eliasson me totaal onbekend. Een bezoek aan de Fondation Vuitton bracht daar verandering in. In de totaal witte zalen werd ik verliefd op de caleidoscoop aan spiegelingen, een mantra van kleurenrust.
De tentoonstelling Baroque Baroque loopt nog tot 6 maart in het Weense winterpaleis van Prins Eugène de Savoye. Een ticket met Ryanair naar Bratislava kost heen en terug 20€. Met de trein ben je op een uurtje in Wenen. Een beetje eenvoudige reiswiskunde resulteerde dan ook in een geslaagd weekend Wenen-Bratislava.
De tentoonstelling biedt een staalkaart van de belangrijkste werken van Eliasson in de privécollecties van Thyssen-Bornemisza Art Contemporary en Juan en Patricia Vergez. Beide collecties vinden een tijdelijk onderdak in de barokke omgeving van het Winterpaleis, het voormalige stadspaleis van Prins Eugène de Savoye. De tentoonstelling vormt een ontmoeting, een smeltkroes van twee tijden. Ze daagt bezoekers uit om bestaande ideeën aan de kant te zetten en op zoek te gaan naar een realiteit die onstabiel is, maar tegelijk ook een evolutie doormaakt. Waarom lijkt het alsof tentoonstellingscatalogi altijd geschreven worden door een dadaïstische woordgenerator? Kijk gewoon met de ogen van een kind. Laat alle -ismen achter in de woordenboek en aanschouw. Neem de moeite om vanuit verschillende hoeken naar een werk te kijken, stil te staan bij een kleurnuance, een schaduw van een toevallige voorbijganger. Kunst is geen wetenschap, kunst is stilstaan.
New Berlin Sphere, 2009
Moet je bij bovenstaand werk ook denken aan de gelijkvormige Ikeaversie? Wel dan kan ik alleen maar zeggen dat je die moet aanschaffen. De sfeer tovert myriaden kleurschakeringen op de muren die hun eigen ingetogen schilderij keer op keer herschilderen.
De vrouw op de foto poseert vastberaden. Niets doet vermoeden dat ze haar eigen manier de perfecte juxtapositie vormt voor Your uncertain shadow. Vijf kleurenspots naast elkaar staan gericht op een wit scherm. Bezoekers die doorheen de ruimte wandelen werpen op die manier hun eigen schaduw op de muur, ze worden onderdeel van de installatie. De kracht van de schaduw is recht evenredig met het engagement van de bezoeker.
De bekende Venetiaanse carto- en kosmograaf Vincenzo Coronelli (1650-1718) is de ontwerper van deze wereld- en planetenbol. Op de achtergrond heb ik telkens bewust de moderne tijd laten binnensluipen. Op de eerste foto is op de achtergrond een beeld te zien van Innen Stadt Aussen, een video-installatie waarbij toeschouwers meegenomen worden op een autorit door Berlijn. Op de zijkant van de wagen is echter een grote spiegel geïnstalleerd waardoor beeld en werkelijkheid bij momenten nog moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Op de tweede foto heb ik mezelf discreet laten figureren, een achtergrondfiguur in sepia.
Endless dougnut, 2001
Met dergelijke titel kan je Homer Simpson alleen maar jaloers krijgen. Het werk doet me denken aan een gelijkaardige sculptuur van Max Bill in het Antwerpse Middelheimpark, waarbij eveneens de nadruk ligt op de perpetuele spiraalbeweging.
Deze installatie is wellicht de meest indrukwekkende van de ganse tentoonstelling. Een ‘solar cooker’, een grote kom die gebruik maakt van opgevangen zonnestralen om te koken, werd gemonteerd op een driepoot. Een monochrome lichtbron dompelt de ruimte onder in een spookachtig geel licht. De muurhoge spiegels doen de rest. Wanneer ik een foto neem, verwacht ik om in een duistere spiegelhoek de reflectie van Eugène de Savoye te ontwaren.
Hoeveel Yves kan een mens aan?
Trippen tegen een psychedelische achtergrond.
En even bleef de tijd stilstaan.
Nog even tijd, dus even binnenwippen in het Upper Belvedère om te beseffen dat ik nooit een fan zal worden van kunst die voor 1870 gecreëerd werd. Ongetwijfeld vakwerk, maar ik mis het verhaal dat ik zelf wil verzinnen. Geef mij maar een haai op sterk water die luistert naar de naam The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living. Binnen dit kader werd ik in de inkomhal van het Belvedère dan ook aangenaam verrast door deze moderne kerstboom of door een film van Marina Abramovic waarin haar gelaat met bladgoud wordt bekleed, een eigentijdse versie van Agamemnons dodenmasker.
Het gure Weense weer maakt de volgende ochtend plaats voor een ijsblauwe Slovaakse lucht. Vele Slovaakse gezinnen maken van deze stralende dag gebruik om het kasteel dat Bratislava overschouwt te bezoeken. Hierover kan ik vrij kort zijn: prachtig uitzicht, maar weinig interessante tentoonstelling. Nog even genieten van verse inktvis à la plancha en op weg naar de luchthaven. Op naar een volgende bestemming: Tsjaikovski en een vrouw spelen de hoofdrol.
Kunstflaneur.be 