Foto’s en bustes staren me aan vanuit de dood: Streuvels en Conscience, Claus en De Coninck, Van Ostaijen en Loveling. Uit de speakers van mijn hoofdtelefoon weerklinkt de stem van Kristien Hemmerechts die me gidst doorheen de vaste collectie van het Letterenhuis. Het is vroeg, het is zondag. Alleen de stemmen van de baliesuppoosten weergalmen doorheen de ruimte. Hemmerechts houdt me gezelschap in het lege museum. Ze gidst me met woorden langs woorden. Uit haar stem weerklinkt de wanhoop van het orkest van de Titanic: spelen voor een verloren zaak. Teksten zijn niet langer sexy in postmoderne tablettijden. Ironisch genoeg kampt de aanwezige technologie met problemen. Op vele audiotoestellen kleeft het bordje ‘buiten gebruik’ en als ik naar ‘het schrijverken’ wil luisteren blijft de audio-installatie hardnekkig zwijgen.
Een half uurtje later sta ik op straat. Een kille wind jaagt witte vlokken richting Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Monotoon en minimalistisch pointillisme dat op mijn gezicht smelt. Antwerpen weigert wakker te worden onder een deken van sneeuw en draait zich nog even om. Op de Groenplaats trotseren korte scoutsbroeken en rokjes de sneeuw. Uitgelaten stemmen in een discordant unisono. Even verderop ligt Amuz er verlaten bij, een verloren noot trilt nog na tegen het canvas van Het mystieke huwelijk van de H. Catharina . Is deze noot nog afkomstig uit de boetekanon van Arvo Pärt die hier gisteren ten gehore gebracht werd?
Помилуй мя, Боже, помилуй мя. Heb medelijden met mij Heer.
Een paar jaar eerder hoorde ik deze sacrale woorden voor het eerst. In die periode hoorde ik ook voor het eerst van Bever, niet het dammenbouwend dier, maar een stiltedorp in het Pajottenland waar jaarlijks het Musica Sacra festival wordt georganiseerd. Het was heet in de Sint-Martinuskerk. De zon had die augustusdag genadeloos daken en velden gegeseld. In de kerk wachtten stoelen in kringopstelling. De ondergaande zon doofde langzaam de loodglazen kerkramen. Kaarsgeflakker nam haar taak over in de strijd tegen de invallende duisternis.
Stoelen schuifelen in afwachting. En dan is er plots die stem die eenzaam haar weg zoekt in de classicistische ruimte:
Als je deze muziek laat doordringen, dan besef je wellicht niet dat die nog geen 4 decennia oud is. The God Squad, zoals de componisten waartoe Pärt behoort genoemd worden, keerde zich af van de abstracte, gesystematiseerde muziek van de avant garde en boog zich terug naar de minimalistische sacrale muziek. Geen 4.33 minuten stilte op de wijze van Cage of repetitief minimalisme op wijze van Glass of Mertens, om dan nog maar te zwijgen over de apocalypse now van Stockhausen.
Het is een korte tijdsprong van het hete Pajottenland naar het kille A. Ik duik dieper in mijn kraag en gedachten en wandel verder.Een politiewagen rukt uit vanuit ‘den oudaan’. Zijn de bottinekes op weg naar een interventie of is er opnieuw iemand tweemaal per ongeluk overreden? Het is slechts een dunne lijn tussen domme agressie en efemere klanken in Antwerpen.
Kunstflaneur.be 